Stefan Żeromski

stefan_zeromski

Biografia Stefana Żeromskiego w formacie pdf

Prawdopodobną datą narodzin przyszłego pisarza był dzień 14 października 1864 roku w Strawczynie. Nie były to łatwe czasy. Nasilona były represje caratu po upadku powstania styczniowego. Jego ojciec, Wincenty był dzierżawcą majątku ziemskiego. Oprócz Stefana miał on również cztery córki i jednego syna. Rodzina Żeromskich wywodziła się ze starego szlacheckiego rodu herbu Jelita, a przodkowie pisarza brali czynny udział w insurekcji kościuszkowskiej czy powstaniu listopadowym. Również jego ojciec, choć nie brał udziału w żadnej bitwie, został skazany na więzienie za pomaganie powstańcom. Rodzina wydostała go z więzienia, ale wydała na ten cel wszystkie pieniądze i popadła w długi. Matką Stefana była Franciszka Józefa z Katerlów Żeromska. Jej korzenie sięgały aż do Włoch. Zapewne po niej Żeromski odziedziczył zamiłowanie do książek, a szczególnie do poezji. W 1873 roku mały Stefan zaczął uczęszczać do szkółki elementarnej w Psarach, a rok później został przyjęty do Kieleckiego Męskiego Gimnazjum, co wiązało się z koniecznością zamieszkania u ciotki Matyldy Saskiej. Niedługo potem jego rodzice zmarli, matka w 1879 roku a ojciec w 1883, i pozostał on sam, żyjąc odtąd w ciężkich warunkach. Jego przyjacielem i mentorem stał się nauczyciel języka polskiego Gustaw Bem, który widząc w nim talent, powoli wprowadzał go w arkana sztuki operowania słowem. W okresie gimnazjalnym młody Stefan utrzymywał się z udzielanych korepetycji. Dopiero po nich zajmował się odrabianiem własnych zadań, jak również opieką nad młodszymi uczniami. Wraz z nimi założył on towarzystwo literackie, którego celem było krzewienie polskości wśród młodzieży. Czytano i omawiano tam interesujące dzieła oraz Tygodnik Powszechny, który on sam za własne pieniądze zaprenumerował.

Nauka nie była jednak jego mocną stroną miał problemy z matematyką oraz językiem greckim i łacińskim. Spowodowało to, że powtarzał on klasę pierwszą, druga i szóstą. Tuż przed zakończeniem gimnazjum w uczęszczaniu na lekcje przeszkadzała mu miłość. Obiektem jego westchnień były kuzynka Ludwika Dunin – Borkowska, Helena Siekierska, córka wicegubernatora Kielc, a później o 10 lat starsza od niego Helena Radziszewska, młodsza siostra jego macochy. Pomimo wielu nieobecności został dopuszczony do matury, ale tu nastąpił pogrom. Spośród 36 uczniów zdało tylko 9, a wśród nich nie było Żeromskiego.

[metaslider id=1923]

Jesienią 1886 roku wyjechał on do Warszawy i podjął studia w Szkole Weterynaryjnej, gdzie nie potrzebne było świadectwo maturalne w procesie rekrutacji. Nadal utrzymywał się z korepetycji, ale pogarszający się stan zdrowia coraz bardziej utrudniał mu zarobkowanie. W swoich Dziennikach pisał, że zaatakowane zostały żołądek, płuca i gardło, niemal całkowicie stracił głos i strasznie wychudł. To wszystko spowodowało, że porzucił dotychczasową szkołę i wyjechał do Oleśnicy. Tam znalazł posadę w majątku Gustawa Zaborowskiego. Nie czuł się tam jednak dobrze. Zacofanie gospodarzy, ich obojętność na losy ojczyzny oraz los chłopów nie przypada mu do gustu. Do tego doszły ponowne kłopoty zdrowotne. Musiał przejść kilka operacji. Wydał na to swoje wszystkie oszczędności a dodatkowo popadł w długi. Stracił też swoją posadę. Gdy wrócił do zdrowia znalazł posadę u Anieli z Dbrzyńskich na Podlasiu, a następnie w 1890 roku trafił do Nałęczowa do inżyniera Michała Górskiego. Tam uczył trzy dziewczynki Janinę, Stefanię i Zofię. Dzięki miłej atmosferze, zamknięty w sobie człowiek, otworzył się na ludzi. W międzyczasie napisał swoje pierwsze utwory: Mękale, Psie prawo, Wyłom, List miłosny, Zapomnienie. Niektóre z nich opublikowane zostały w Głosie. W Nałęczowie poznał swoją przyszłą żonę, Oktawię Rodkiewiczową. Pierwszy raz spotkał ją w towarzystwie Bolesława Prusa, który to zwrócił jego uwagę. Dopiero później zainteresował się dziewczyną. Początkowa przyjaźń przerodziła się w miłość i pod koniec października 1891 roku doszło do zaręczyn. Niestety pisarz znowu stracił posadę. Postanowił, że wraz z przyjacielem Zygmuntem Wasilewskim uda się do Szwajcarii. Kolega miał tam objąć posadę bibliotekarza w Muzeum Narodowym Polskim. W styczniu 1892 roku Żeromski wyjechał do Krakowa, gdzie miał spotkać się z kolegą. Ten jednak musiał odłożyć swój wyjazd. Pisarz ruszył więc sam. Odwiedził Wiedeń, Zurych, Monachium i Pragę. W końcu wrócił do Krakowa, gdzie chciał przygotować się do egzaminów na prawo. Brak funduszy wypędził go jednak z miasta. Trafił do Zakopanego, gdzie poznał Stanisława Witkiewicza, z którym spędził większość czasu. Bez grosza w kieszeni wrócił w końcu do Oktawii, z którą 2 września wziął ślub. Za wstawiennictwem Prusa, małżeństwo wyjechało do Szwajcarii, gdzie schorowany Żeromski miał objąć posadę bibliotekarza w Raperswilu. Rozpoczął od stanowiska pomocnika bibliotekarza. Po roku został bibliotekarzem przejmując wszystkie obowiązki. Jego głównym celem stało sie uporządkowanie woluminów, będących w dużym nieładzie. Wywiązał się z tego zadania znakomicie. Jednak nieporozumienia z władzami i kustoszem biblioteki spowodowały, że musiał wracać do kraju. Pierwsza wyjechała Oktawia wraz ze swoją córką z poprzedniego małżeństwa, było to w 1896 roku. Kilka tygodni później ruszył za nią Żeromski. Wrócili do Nałęczowa. Pisarzowi udało się zdobyć posadę bibliotekarza w Bibliotece Ordynacji Zamojskich w Warszawie. Z pasją oddał się tej pracy, wykorzystując doświadczenia ze Szwajcarii. Zaangażował się też w politykę stając się działaczem PPS. Agitował również za utworzeniem Uniwersytetu Ludowego. W 1905 roku wygłosił na nim inauguracyjny wykład. W międzyczasie został ojcem. 8 września 1899 roku urodził się syn Adam. Niestety po rodzicach odziedziczył słabe zdrowie. Zmarł w nocy z 29 na 30 lipca 1918 roku chorując na gruźlicę.

W życiu pisarza nastąpił okres podróży. Początkowo spowodowane one były chęcią poprawy zdrowia zarówno swojego, jak i słabego syna. Żeromscy jeździli do Włoch, osiedli na jakiś czas w Zakopanym, w końcu trafili do Paryża. Pisarz czuł się tu dobrze. Gorzej było z Oktawią, która zaczęła mieć problemy psychiczne. Stefan zaczął się od niej odsuwać. Znalazł sobie kochankę, młodą Annę Zawadzką, która niedługo urodziła mu córkę. Aż do śmierci syna dzielił swój czas i pieniądze na dwie rodziny. Później, wraz z Anna i córką Moniką, ponownie znalazł się w Zakopanym.

Nie mógł jednak uporządkować swojego życia prywatnego. Aż do śmierci pozostał w związku z Anną, zapisując jej i ich córce swoją spuściznę. Zmarł 20 listopada 1925 roku na tętniaka serca.

Przez cały okres tworzył swoje niezapomniane dzieła. Poniżej przedstawiamy kalendarium twórczości:

Rok

Twórczość
1880 Wiersze: Na zwaliskach Św. Krzyża, Na mogile matki
1882 -1891 Dzienniki
1882 Druk pierwszych wierszy: Piosenka rolnika, tłumaczenie z Lermontowa: Pragnienie
1889 Korespondencja anonimowo wydrukowana w Gazecie Kieleckiej; obrazki: Ach gdybym dożył tej pociechy, Elegia
1890 Opowiadania: Niedobitek, Wspomnienie
1891 Opowiadania: Mękale, Psie prawo, Wyłom, List miłosny, Ananke, Zapomnienie, reportaż Spod Stopnicy
1892 Opowiadanie Zmierzch
1894 Opowiadanie Rozdziobią nas kruki, wrony …
1895 Nowele: Doktor Piotr, Siłaczka, Złe przeczucie, Pokusa; książkowe wydanie opowiadań
1896 Syzyfowe prace
1898 Publikacja Syzyfowych prac w Nowej Reformie (w odcinkach) pod pseudonimem Maurycy Zych; Katalog zbiorów mickiewiczowskich; opowiadanie O żołnierzu tułaczu
1899 Ludzie bezdomni
1902 – 1904 Popioły w odcinkach w Tygodniku Ilustrowanym
1904 Popioły – wydanie książkowe
1905 Opowiadania: Echa leśne, Sen o szpadzie; powieść O upadłym Walgierzu
1907 Nokturn
1908 Powieść Dzieje grzechu; proza poetycka Duma o hetmanie
1909 Dramat Róża
1910 Tragedia Sułkowski
1912 Powieść Uroda życia
1913 Powieść Wierna rzeka
1916 – 1919 Trylogia Walka z szatanem
1921 Dramaty: Ponad śnieg bielszym się stanę, Biała rękawiczka
1922 Opowiadanie Wiatr od morza
1923 Turoń
1924 Dramat Uciekła mi przepióreczka
1925 Puszcza jodłowa

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *